Polacy sukcesywnie wymieniają źródła ogrzewania, ale nadmiernie dymiących kominów wciąż jest zbyt dużo. Dobrze to widać zwłaszcza, gdy wracają problemy ze smogiem. Dlatego kolejne województwa wprowadzają uchwały antysmogowe. Warto sprawdzić jakie zasady i terminy się w nich znajdują, by zdążyć z likwidacją starego pieca i skorzystać z dotacji w ramach programu Czyste Powietrze.
Zanieczyszczone powietrze obniża komfort życia i wpływa na stan zdrowia oraz samopoczucie. To realne, choć najczęściej niewidzialne, zagrożenie. Powinniśmy zrobić wszystko, by je wyeliminować. Zwłaszcza, że doskonale znamy przyczynę i wiemy, jak się z nią uporać. Za dużą część smogu odpowiadają stare piece, które są zasilane paliwami stałymi – węglem kamiennym i brunatnym oraz drewnem.
Krok 1: sprawdzamy uchwałę
Większość sejmików wojewódzkich przyjęła już tzw. uchwały antysmogowe, w których określiły zasady wymiany kotłów oraz stosowania konkretnych paliw. Obecnie takie regulacje obowiązują już w 14 województwach. Przepisy zawarte w uchwałach precyzyjnie określają, jakie typy kotłów są aktualnie dozwolone i do kiedy należy je wymienić na modele bardziej przyjazne środowisku. Podobne regulacje dotyczą rodzajów paliw – w uchwałach określa się dozwolone typy paliw oraz parametry jakościowe, jakimi powinny się cechować.
Uchwały zostały przyjęte na podstawie ustawy Prawo ochrony środowiska z 2001 roku. Mogą nakładać na mieszkańców danego województwa obowiązki związane z użytkowaniem i montowaniem instalacji grzewczych. Sejmik ma więc prawo wprowadzić zakazy i ograniczenia, które dotyczą urządzeń grzewczych i paliw.
W uchwałach antysmogowych określono między innymi:
· od kiedy i na jakim obszarze występują ograniczenia i zakazy,
· rodzaje dozwolonych instalacji,
· typy paliw, których można używać,
· parametry jakościowe, jakie powinny spełniać paliwa.
Na przykład w województwie małopolskim obowiązuje zakaz stosowania mułów i flotów oraz mieszanek z ich udziałem. A od 1 stycznia 2023 r. będzie można używać kotłów co najmniej trzeciej klasy oraz urządzeń, które spełniają wymagania ekoprojektu.
Uchwały szczegółowo określają:
· w jakim zakresie można stosować węgiel kamienny o uziarnieniu 0-3 mm, a także muły i floty,
· czy dopuszczalne jest stosowanie węgla brunatnego,
· jaka powinna być wilgotność biomasy,
· do kiedy można użytkować kotły danej klasy.
W podejściach poszczególnych sejmików można wychwycić spore różnice. Niektóre, jak w województwie lubuskim, nie zdecydowały się wprowadzić żadnych ograniczeń dotyczących paliw. W innych, choćby kujawsko-pomorskim, reguły są precyzyjne – na przykład nie można stosować paliw sypkich, w których udział węgla kamiennego o uziarnieniu mniejszym niż 3 mm jest większy niż 15%.
Niektóre sejmiki chcą docelowo zakazać stosowania paliw stałych, inne będą dopuszczać jedynie kotły najwyższej, piątej klasy. W niektórych miejscach zdecydowano się także na przygotowanie reguł dostosowanych do specyfik różnych obszarów. I tak w województwie dolnośląskim obowiązują odrębne uchwały dla miasta Wrocław i dla miejscowości uzdrowiskowych.
Nie sposób przytoczyć wszystkich zasad w krótkim artykule, dlatego polecamy zestawienie uchwał antysmogowych, przygotowane przez Polski Alarm Smogowy. To praktyczny przewodnik, w którym zebrano informacje na temat najważniejszych regulacji z całej Polski.
Krok 2: planujemy zmiany
Uchwały antysmogowe określają terminy i ograniczenia dotyczące kotłów oraz paliw. Na ich podstawie można planować konkretne inwestycje we własnym domu. Jeśli wiemy do kiedy musimy wymienić piec i od kiedy stosowany przez nad opał będzie zakazany, możemy rozłożyć w czasie kolejne działania.
Przepisy warto sprawdzić także z innego powodu. Może się bowiem okazać, że już obowiązują reguły, o których nie wiemy. Obecnie np. w mazowieckim nie można używać węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0-3 mm. Ale już w sąsiednim w województwie łódzkim taki węgiel jest dopuszczony, o ile jego udział masowy jest mniejszy od 15%. Od tej reguły jest dodatkowo wyjątek – przy wartości opałowej na poziomie co najmniej 24 MJ/kg i zawartości popiołu mniejszej niż 12% tego rodzaju węgiel kamienny jest dozwolony.
Tłumaczenie się nieznajomością przepisów nie uchroni nas przed konsekwencjami. Za naruszenie uchwały antysmogowej grozi mandat karny, a jeśli sprawa trafi do sądu – grzywna. Funkcjonariusze policji i strażnicy miejscy coraz częściej są wyposażeni w urządzenia do analizy składu dymu i popiołu, więc niczego przed nimi nie ukryjemy.
Krok 3: korzystamy z dotacji
Zasady umieszczone w uchwałach mogą się wydawać skomplikowane. Ale wystarczy wyciągnąć z nich dwie informacje – jaki kocioł należy zainstalować i jakie paliwo stosować. Następnie można myśleć o zdobyciu środków na potrzebne inwestycje.
Bardzo interesującym rozwiązaniem w tym zakresie jest kredyt gotówkowy Czyste Powietrze, dostępny w Santander Consumer Banku. Jest on dostępny w ramach ścieżki bankowej rządowego programu Czyste Powietrze.
Jak to działa? Bank przyznaje kredyt na wymianę źródła ciepła lub termomodernizację domu jednorodzinnego. A następnie w imieniu Klienta wypełnia wniosek o dotację i wysyła go do wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Zanim nastąpi wypłata dotacji, Klient realizuje przedsięwzięcie. Zebrane faktury, przedkłada w WFOŚiGW celem udokumentowania przeprowadzonych prac zgodnych z Programem i na tej podstawie WFOŚiGW wypłaca dotację. Kwota dotacji zostaje przeznaczona na częściową spłatę kapitału kredytu. Proste i bardzo korzystne rozwiązanie.
W ramach programu Czyste Powietrze można otrzymać łącznie aż 37 000 zł! To naprawdę pokaźne środki, dzięki którym dostosowanie domu do wymogów lokalnej uchwały antysmogowej będzie dużo szybsze i łatwiejsze.
